استفاده از کارتهای بانکی یکی از ابزارهای بانکداری الکترونیکی است که موجبات تسهیل در ارائه وجوه نقد و سرعت انتقال وجوه و همین طور دقت و کاهش حجم عملیات مربوط به ارائه پول را فراهم می آورد، اصلاحات ساختاری در بخشهای واقعی و مالی اقتصاد ایران و بانکهای کشور دربردارنده مولفه های گوناگونی است. به نظر می رسد شناسایی عوامل بهبود عملکرد در نظام بانکی می تواند پیش نیازی برای ایجاد تحول در نظام بانکداری ایران باشد. از آنجائیکه در سازمانها به بهبود عملکرد و رشد آن، چندان پرداخته نشده و از طرفی استفاده از ابزار مناسب برای کاهش حجم کار و شناسایی و ء نیازهای مشتریان به خوبی صورت نمی گیرد، چنین به نظر می آید که شناخت و به کارگیری ابزار مناسب در بانکها با توجه به پولی شدن اقتصادها و پیشرفتهای علمی در زمینه تجارت الکترونیک می تواند گام موثری در این زمینه باشد(برادران حسن زاده و همکاران، 1388، 190).
یکی از خدمات که بانکها با استفاده از بستر اینترنت، سعی در ایجاد آن کرده اند، مفهوم پول الکترونیکی بوده است. به این معنای که مشتریان پیامهای الکترونیکی را که معادل مقدار مشخصی پول است، از بانک دریافت کرده و در خریدهایی که از طریق اینترنت انجام می دهند، همانند پول واقعی، از آن استفاده می کنند. پول الکترونیکی عبارت است از: بیت هایی از حافظه رایانه، که برابر با ارزش پول نقدی است. برای پول الکترونیکی نامهای دیگری نیز مانند پول بر پایۀ اطلاعات و پول ناملموس به کار برده می شود(اسدزاده و کیانی، 1391، 201).
پولهای الکترونیکی معمولا به شکل اسکناس یا سکه روی صفحه نمایش ظاهر می شوند وشخص باکلیک کردن روی آنها پول را منتقل می نماید ،سپس تکمیل معامله اعلام می شود و مانده پول نیز معین می گردد. وقتی که صاحب پول ،سایت مورد نظر خود را برای انجام هرگونه معامله یا خریدی،احصار می کند ،نرم افزار مربوط به پول الکترونیکی ،زمان پرداخت پول را سنجیده و فعال می شود .سپس یک جعبه محاوره ظاهر شده و در صورت موافقت شخص ،کار انتقال وجه صورت می پذیرد به این معنی که شماره های سری مظهر پول الکترونیکی به رایانه فروشنده منتقل شده و این رایانه تاییدیه بانک صادر کننده پول الکترونیکی را دریافت می کند .سپس فروشنده از یک طرف به انجام تعهد خود مبادرت می کند واز طرف دیگر ،وجوه حاصل را به شیوه الکترونیکی به موجودی خود ویا به حساب بانکی خویش انتقال می دهد(عماد زاده و دیگران ، 1384، 38).
در این نوع کارت، بر خلاف کارت اعتباری هزینۀ مشتریان توسط کارت بطور مستقیم از حساب جاری شان برداشت می شود. به مفهوم دیگر می توان بیان کرد که ماهیت این نوع کارت نوعی پیش پرداخت است. میزان اعتبار کارت بدهی بر اساس حساب بانکی دارندۀ ک ارت (حساب دیداری یا حسابی مشابه) تعیین می شود. دو شرکت مهم ارائه کنندۀ کارت بدهیcard Master و visa می باشند.
کارتهای هوشمند، نوع پیشرفته ای از کارتهای بدهی یا اعتباری است که دارای حافظه بوده و دو نوع مهم آن کیف پول الکترونیکی و چک الکترونیکی است. در واقع، کارتهای هوشمند عبارت کلی است که گاهی با نامهای کارت تراشه دار، کارت حافظه دار و کارت با مدارهای مجتمع معرفی و عرضه می شوند. استفادۀ وسیع از کارتهای هوشمند از سال 1994 میلادی توسط مؤسسات معتبر بین المللی نظیر ویزا، مستر کارد و یوروپی به عنوان پایه و اساس سیستم های پرداخت تجاری آینده در سطح جهانی شناخته شد.
دستگاههای خودپرداز، پردازنده ها یا پایانه های الکترونیکی هستند که مشتریان بانکها از طریق آنها می توانند اقدام به برداشت وجه از حساب، درخواست صورتحسا بهای بانکی و به حساب گذاشتن چک یا وجه نقد اقدام نمایند. هر مشتری با یک کارت ATM و یک رمز اختصاصی می تواند از این دستگاه استفاده نماید. شبکۀ ATM یک بانک، شامل تعدادی ATM است که تمامی آنها در محدودۀ یک شهر و یا یک کشور، به رایانۀ مرکزی وصل می شود و در اکثر مواقع، تراکنش های انجام شده به صورت بی درنگ انجام می پذیرد.
سیستم POS عمل انتقال الکترونیکی وجوه را در نقطۀ فروش انجام می دهد. بدین معنا که یک مشتری در هر نقطه و مکانی که کالا یا خدمتی را می خرد می تواند وجه ر ا از حساب خود در یک بانک یا موسسۀ مالی به فروشنده منتقل نماید. در واقع POS سیستمی است که به طور پیوسته از مرکز شبکه، مجوز لازم را برای انجام معامله می پذیرد.
دستگاه پایانه شعب (Pinpad) مانند دستگاه EFTPOS است، با این تفاوت که این دستگاه مستقل از رایانه های شخصی قابلیت استفاده ندارد و به عنوان یکی از دستگاههای جانبی رایانه، در بانکداری الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرند. این دستگاه از طریق یکی از درگاه ها به رایانه های شخصی متصل می شود و با توجه به رابط گرافیکی (GUI) امکان خواندن اطلاعات را از روی کارت و انجام عملیات دریافت و پرداخت بر روی حساب کارت را داراست . این دستگاه در مقایسه با دستگاههای ATM و EFTPOS، ارزانتر است(اسدزاده و کیانی، 1391، 202).
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
تاثیر بانکداری الکترونیک بر عملکرد مالی بانک مسکن
درباره این سایت